L.Tolstoy - Yeniyetməlik - Л.Толстой - Отрочество

-
          Tolstoyun «Uşaqlıq, Yeniyetməlik və Gənclik» (Детство. Отрочество. Юност) triologiyasının ikincisi «Yeniyetməlik»dir (Отрочествa). Burada da «Uşaqlıq» əsərində olduğu kimi insan qəlbinin analizindən söhbət gedir. Çox yazıçılar məhz bu mövzuya müraciət etmişlər, amma Tolstoy öz dəst-xətti ilə insan zəkasını qanadlandırır.

         Nikolenkanın yeniyetməliyi anasının ölümündən sonra başlayır. Yeniyetməlik psixologiyası olduqca mürəkkəb və həssasdır. Elə özümüzdən bilirik. Bu dövrdə insan çox şeyi yenidən kəşf edir, çox şey haqqında yenidən bir fikrə gəlir. Məhz bu dövrdə biz, müəyyən düşüncə tərzini özümüzə əsas seçib, onun çərçivəsində formalaşırıq. Sonrada  nə qədər dəyişsək də, həmin düşüncələr yaxamızdan əl çəkmir. Nikolenka isə başa düşür ki, həyat təkcə onun başına fırlanmır. O, mərkəzdə deyil. Ondan başqa çox insan var və o insanların da onun varlığı haqqında heç bir qayğısı yoxdur. Nikolenka digər insanların həyatları haqqında öyrənmək istəyir. O, sosial təbəqə fərqləri haqqında öyrənir. Nikolenka utanqacdır. Nikolenka sevilmək istəyir, amma fərqli vəziyyətlərlə qarşılaşır. Bu onu çox məyus edir. O, üsyan edir. Çünki o, uşaqlıq dövründən xoşbəxtlik, qayğı və sevinclə qarşılaşıb. Bunu həyatın norması bilib. Ağrını, əzabı isə bu normanın  pozulması kimi başa düşüb.
Nikolenka öz xarici görünüşü ilə əlaqədar çox komplekslər yaşayır. Ümumiyyətcə isə bu normaldır. Çünki yeniyetməlik dövrünün xarakteristik xüsusiyyətlərindən birisi də məhz budur. Nikolenkanın ətrafında olan böyükləri: quvernoru və atası ilə münasibətləri pisləşir. Quvernoruna olan münasibətlər və düşüncələr, çox güman ki, hamımıza doğma gələcək. Zaman keçdikcə o, həyatın mənası və öz şəxsi missiyası barəsində düşünür. Yeniyetməlik dövrünün xarakteristik xüsusiyyətlərindən bir digəri isə eqosentrizmdir. İnsan yeniyetməlik vaxtlarında müxtəlif fəlsəfi nəzəriyyələr ilə maraqlansa, özünü böyük şəxsiyyət kimi başa düşəcək. Maraqlı bir digər nüans isə, Nikolenkanın Allaha olan ilk şübhələrinin yaranmasıdır. Məncə, belələri aramızda çoxdur. Şübhənin yaranmasında əsas motiv isə haqsızlıqdır. Dmitri ilə həyatında ilk möhkəm və ümidverici dostluq yaranır. Əsərin zavyaskası Moskvaya gəlişdir. Kuliminasiya nöqtəsi Nikolenkanın nənəsinin ölümü, razvyaskası isə universitet hazırlıqlarıdır.
         Bu triologiya insan şəxsiyyətinin formalaşmağından bəhs edir. Odur ki, hər bir insan bu triologiyada özündən nə isə görə bilər. Tolstoyun bütün əsərlərində hər bir nüans çox vacibdir. Xırdalıq və ya lazımsız yer yoxdur. Tolstoy hər bir söz və sözlər kombinasiyası üzərində o qədər gözəl işləyib, insan qəlbinin, düşüncələrinin dərinliyini, qaranlıq məqamlarını işıqlandırıb ki, oxucu, «klassik» sözünün həqiqi mənasını dərindən başa düşür. Klassiklər kaprizlidirlər. Onları oxuyub bəyənmək bəs edir ki, həmişə onlara müraciət edəsən. Bilavasitə bu əsərlər haqqında nə qədər yazsaq da, araşdrımalar aparsaq da, azdır ki az...

Kitabı oxu/yüklə
LevTolstoy – Uşaqlıq əsəri haqqında resenziyam

Qaynaqlar:

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Kerol S. Duek - Düşüncə tərzi: uğurun yeni psixologiyası

-
Image
Carol S. Dweck - Mindset: The New Psychology of Success Кэрол Дуэк - Гибкое сознание: новый взгляд на психологию развития взрослых и детей Dünya şöhrətli Stenford Universitetinin psixoloqu Kerol Duek, uzun illərin araşdırmalarından sonra düşüncə tərzinin həqiqi gücünü bir daha kəşf etdi. Duek uğurun sadəcə istedad və bacarıqlar vasitəsi ilə əldə edilmədiyini, eyni zamanda düzgün formalaşdırılmış düşüncə və yanaşma tərzindən olduqca asılı olduğunu sübut edir. Düzgün düşüncə tərzi ilə biz həm uşaqları, həm də yetkin insanları uğur qazanmağa motivasiya edə bilərik. Kerol əslində köhnə mövzulara toxunur, lakin daha müasir və təkmil üslubda izaha ehtiyac həmişə var. Valideynlər, müəllimlər, baş icraçı direktorlar, tələbələr, idmançılar və liderlər zaman zaman mütləq şəkildə düzgün düşüncə tərzində kənara çıxır və dəstəyə ehtiyac duyurlar. Artıq şübhə doğurmur ki, beynimizdə baş verən düzgün düşüncə tərzi adlı mental proses bizim həyatımızın bütün uğurlarının ən əsas təminatçısıdır.
Davamını oxu

Ziqmund Freyd - Yuxuların yozumu

-
Image
The Interpretation of Dreams by Sigmund Freud Ziqmund Freydin yuxuların şüuraltı istəklərin ifadə olunma tərzi olduğunu kəşf etməsi, şübhəsiz ki, psixologiya elmində inqilabi xarakterə malik oldu. Onun nəzəriyyəsinə əsasən yuxular altşüurun arzularını aşkara çıxaran vasitədir. Yuxuları başa düşmək insan üçün özünü tanımaq yolunda olduqca əhəmiyyətli vasitə ola bilər. Çünki yuxuda gördüyümüz hər bir xırdalığın, hər bir simvolun öz mənası var və yuxular bizim gələcəklə olan ən əsas əlaqəmizdir. Yuxular yaşadığımız digər ömürlərdir. Həm bizə verilən ismarıc, həm də ayrıca dünyadır. 
Davamını oxu

Corc Oruell - 1984

-
Image
Qısa xülasə: Uinston adlı bir şəxs, 1984-cü ildə, azadlığın olmadığı, despotik bir rejimin hökm sürdüyü (hansı ki, inqilabdan sonra, kapitalizmi əvəzləyərək qurulmuşdur) Okeyaniyada yaşayır. Hakimiyyət bütün partiya üzvlərini manqurtlaşdırır. Uinston isə hələ də azad düşünür. Azad düşünmək isə ən ağır cinayət - fikir cinayəti sayılır. Tezliklə özü kimi azad düşünən bir xanımı tapır və eşq macərası yaşayır. Bundan sonra isə onlar birlikdə partiyaya qarşı mübarizə aparmağa cəhd edirlər. Amma uğur qazana bilmirlər ( http://kitablarinelektronversiyasi.blogspot.com/ ) Görkəmli ingilis yazıçısı Corc Oruellin (1903-1950) yaradıcılığı dünya miqyasında məşhurdur. Xüsusilə onun “1984” romanı və “Heyvanıstan” povesti ötən yüzillikdə sözün, ədəbiyyatın totalitar təfəkkürə və despotik idarəçilik üsullarına qarşı mübarizəsinin ən diqqətəlayiq nümunələrindən sayılır. Hər iki əsər yarandığı vaxtdan ədəbi və siyasi fikrin diqqət mərkəzində olmuş, müxtəlif dillərə çevrilmiş və ciddi polemika doğ
Davamını oxu

Janrlar və mən

-
Image
        Drama və Tragediya: Bu janrda kitablar çox oxumasam da, oxumağı niyə məqbul görürəm: əvvəla belə janrda daha çox film izləmişəm. Xüsusiylə də yapon filmləri. Aralarında eləsi olub ki, sözün həqiqi mənasında mənə əməlli başlı təsir edib. Məsələn Kuklalar filmini izlədikdən sonra 3-4 gün hipnoz olunmuş kimi gəzmişəm. Bu vəziyyət yadımdan çıxmaz. Ailə və sevgi dramları janrı əslində öyrədicidirsə, olduqca lazımlıdır. Əlbəttə yazıçının ya da rejissorun ustalığından aslıdır ki, müxtəlif insan simalarını yaratdığı əsərdə ifadə edə bilsin. Drama və tragediyalar bizə izdirab çəkən insanları göstərir. Freud demişkən biz film, teatr və kitabların vasitəsiylə normal həyatda hiss edə bilmədikərimizi hiss edə bilirik. Bu da bizim kifayət qədər xoşumuza gəlir.
Davamını oxu

Kamal Abdulla - Sehrbazlar dərəsi

-
Image
Yazıçı Kamal Abdullanın 2006-cı ildə nəşr olunan “Sehrbazlar dərəsi” romanı oxucuların və ədəbiyyat tənqidçilərinin böyük marağına səbəb olub.  Mistik əhvalatların baş verdiyi roman paralel dünyalar arasındakı ahəngdən, atası Cəlladbaşını axtaran Karvanbaşının teleyin hökmü ilə Sehrbazlar  dərəsinə gəlib çıxmasından, burada ömr edən Ağ dərvişin və hər iki dünyada yaşayan Səyyah sehrbazın çağırdığı ruhla Karvanbaşının sonu faciəyələ bitən  sirli görüşündən bəhs edən mistk roman müxtəlif dillərdə və müxtəlif ölkələrdə çap edilməklə dünya oxucusunun da diqqətini çəkmişdir.  
Davamını oxu