Paulo Ceolho - Elif

“Əlkimyagər” (1988), “Rio-Pyedranın Sahilində Oturdum və Ağladım...” (1994), “Veronika ölmək istəyir” (1998) kimi əsərlərin müəllifi, dünya şöhrətli, məşhur, Braziliya yazıçısı, Paulo Keolyo, bu dəfə bizlərə mistikanın müşayəti ilə avtobioqrafik romanını təqdim edir. Gəlin baxaq görək nə alınıb.

Bir neçə kəlmə onu da deyim ki, Paulo Keolyo olduqca məşhur yazıçıdır. Populyar mədəniyyətimizdə olduqca aktiv yer alır. Getdikcə madii motivlərə üstünlük verən günümüz dünyasında belə yazıçının aktiv yer alması məni sevindirir. Bəzilərini görürəm ki, bu yazarın kitabları çox oxunur deyib, “mən hamının oxuduğunu oxumuram” deyirlər. Mən isə deyirəm: “Axx bu uşaqlar :)))”

Motivlər: Bu kitab annotasiyasında da deyildiyi kimi avtobioqrafikdir. Yazıçının Afrikada başlayıb, dünyanın ən uzun dəmiryolu ilə səyahət edərək çatdığı, Vladivastokda bitən, öz krallığını yenidən kəşf etməyə çalışdığı səyahəti, eyni zamanda hər birinizi də öz krallığımızı kəşf etməyə çağırır. Yazıçının səmimiliyinə inanıram. O, krallığını kəşf etmək üçün bu yola çıxdı. Siz də edə bilərsiz. Peyğəmbərlik isə gerçəkləşdi: “Türkiyənin ruhu bütün sevgisini ərinizə verəcək. Fəqət, əriniz, qanı axmadan axtardığını tapmayacaq”.

Təəssüratlarım: Bu kitabın məqsədi və bu məqsədin əhəmiyyəti nədir? Yaxşı, sualı başqa cür verək: ümumiyyətlə bu kitabın mənası nədədir? Sualın konkret cavabını verməzdən qabaq onu da deyim ki, Keolyo bu kitabı ilə bəlkə də yazacağı və hər birində çatdırmaq istədiyi həyat haqqında fəlsəfi, mistik fikirlərini, öz başına gələn hadisələrlə çatdırıb bizlərə. Deməli, belə bir cavab çıxır: kitabın mənası həyatdır. Məhz buna görədir ki, kitabda Keolyo və Hilal tez-tez həyatı səyahət etdikləri qatara bənzədirlər. Həyat qatardır, həyat çaydır. Həyatın istiqaməti var.

Düşünəcəksiniz. Oxuduqca düşünəcəksiniz. Gəlin bir digər sualın da cavabını tapaq: Bəs düşünmək nə dərəcədə bizə kifayət edəcək? Bəli, bax burda Kərəmi ağlamaq tutur. Düşünmək kömək edəcək, amma əsas olan fiziki bədənimizin ağırlığından can qurtaraq, çox qısa, çox ani də olsa, kitabda yazılanları hiss etmək, görməkdir. Bəli bu çox çətin işdir. Kitabda yazılanlar bütün insanlıq üçündür. Həyat özü bütün insanlar üçündür.

Elifin anlamı: Kitabın adı Elifdir. İlk başqa kitabın hansısa şəxs haqqında olduğunu düşündüm. Halbuki, Elif – hər şeyin eyni anda, eyni yerdə var olduğu nöqtədir.

Kitabdan alınmış sitatlar:

1)  Döktüğüm yaşları bağışlıyorum.

Acıları ve aldatmaları bağışlıyorum.

İhanetleri ve yalanları bağışlıyorum.

İftiraları ve ahlâksızları bağışlıyorum.

Nefreti ve zulmü bağışlıyorum.

Yüreğimi yakan darbeleri bağışlıyorum.

Yıkılan hayalleri bağışlıyorum.

Ölen umutları bağışlıyorum.

Sevgisizliği ve kıskançlığı bağışlıyorum.

Umursamazlığı ve kötü zihniyeti bağışlıyorum.

Haklılık uğruna haksızlık edenleri bağışlıyorum.

Öfkeyi ve şiddeti bağışlıyorum.

İhmalkârlığı ve unutkanlığı bağışlıyorum.

Bütün kötülükleriyle dünyayı bağışlıyorum.

2)  Sözler, kağıda dökülmüş gözyaşlarıdır. Gözyaşları, akan sözlerdir. Onlar olmasa sevincin ışıltısı olmaz, hiçbir üzüntünün sonu gelmez. Bundan dolayı, gözyaşlarınız için sağ olun.

3)  “Başkalarının ne düşündüğü sakın gözünü korkutmasın. Sadece sıradan insanlar tehlikeden uzaktır, dolayısıyla risk al, hayallerinle yüzleş.

4)  "İnsanı ileriye götüren de şüpheleridir." (s. 18)

5)  "Seni seviyorum demeyi sadece seni affediyorum diyebilenler becerir." (s. 186)

6)  "... seyahat etmek para değil cesaret işidir." (s. 22)

7)  "Kendine ne olduğunu anladığın anda, bütün dünyada ne olduğunu anlamış olursun." (s. 23)

8)  "Korkumdan korkuyorum. Kendi kendimden özür diledim, burada olduğum için değil, ötedenberi ıstırabımı bencilce yaşadığım için. Affetmek yerine hep intikam peşinde koştum. Daha güçlü olduğum için değil, aksine, oldum olası kendimi daha zayıf hissettiğimden. Başkalarını yaraladıkça kendimde daha da büyük yaralar açtım. Kendimi aşağılanmış hissetmek için başkalarını aşağılıyor, kendi duygularım yüzünden tecavüze uğramış olmak için saldırıyordum." (s. 212)

9)  "yakınımızdakini anlamak için önce uzaklara gitmek gerekir. Yağmur toprağa dönerken havadan bir şeyler getirir." (s. 231)

10)           "... şimdiki zaman, zamanın ötesindedir: Şimdi zaman sonsuzluktur." (s. 20-21)

Bənzəri yazılarımdan: 

Paulo Keolyo - Rio Pyedranın Sahilində Oturdum və Ağladım

Arzularımızı öldürməyin 3 əlaməti - Paulo Ceolho

Digər yazılarım: burada