Şərik - The Associate - Компаньон


Təqdimat: Maliyyə analisti Lorel Ayris, pullarla əlaqədar hər şeydə çox ağıllı, bacarıqlı və istedadlıdır. Wall Street-də karyera pillələrini inamla addımlamaq üçün, belə görünür ki, o, hər şeyə sahibdir, lakin Lorel, kolleqası, rasist Frenk ucbatından irəliləyə bilmir. Biznes dünyasında da digər sahələrdə olduğu kimi özbaşınalıq və ədalətsizlik hökm sürür. Buna baxmayaraq, məhz bu gözlənilməz döngələr ona maliyyə olimpinə gedən yolu göstərir. O, çox riskli və dahiyanə plan hazırlayır. Lorel hamını inandırır ki, onun şəriki çox vacib, tanınmış və ağ bir kişidir (rasizmin biznes dünyasındakı təzahürü). Beləliklə, Frenk bəzi şeylərin fərqinə varıb yenə də fırıldaqçılıqla məşğul olana qədər, “Robert S. Katti” adı altında yaradılmış illüziya ilə Lorel böyük işlər gördü.

İllüziyalar: Bilirsiz, bəşər övladı – başqa sözlə kütlə -  çox xamdı. Elə onun bu xüsusiyyətindən dolayı da illüziyalara tez və səmimi qəlbdən aldanır. Tarix boyu din adamları və siyasətçilər bizə nə söz veriblər? İllüziyalar, elə deyilmi? Biz özümüz də özümüzə çoxlu illüziyalar yaradıb ona inanır və onun bizə dediyi kimi hərəkət edirik. İllüziyalar həyatımızda çox vacib rol oynayır. Bu filmdə də biz bunun bir başqa forması ilə qarşı-qarşıyayıq. İllüziyalar çox istifadəli bir şey olduğundan onu rahatca iş həyatında, gündəlik söhbətlərdə, ailə münasibətlərində və bir çox digər başqa sektorlarda da istifadə etmək olar. İllüziyalar, insanların yaratdıqları yarım-yamalaq ideyalar. Bununla mübarizə aparmağın yegəna yolu isə aydınlanmaqdır. Aydınlanmaq terminini isə Kant, ağlın istifadəsi kimi izah edir. Bu isə başqa cəmiyyətləri deyə bilmərəm, öz cəmiyyətimizdə hələ ki, bu bir balaca çətin məsələdir.
Bu film komediya janrında (daha çox satira) çəkilsə də, rasizm, haqsızlıq-ədalətsizlik, fırıldaqçılıq, “Böyük Qardaş” – ların ifşası və gender bərabərliyi haqqındadır. Biz həsədlə puldan pulun qazanıldığı və Wall Street-in olduğu Amerika iqtisadiyyatını izləyirik. Keşkə biz də orada yaşasaq və həyatımızı qazana bilsək deyə düşünürük. Halbuki, Leninin sözlərincə desək, çürüməkdə olan faşim, yəni, kapitalizmin iç üzü çox iyrəncdir. Bunu sözlərə izah etmək çətindir. Praktikada görmək lazımdır. Bu bu gün Azərbaycan cəmiyyətində də belədir. Kapitalist cəmiyyətdəki haqsızlıqlar özüylə bərabər əxlaqsızlığı da gətirir. Bir çox qadın düşünmədən bəzi “kişilər”-in marağına xidmət edən formada hərəkət eləməyə başlayırlar. Filmdə kişilərin qadınlara olan aşağılayıcı yanaşma tərzi səthi də olsa əks olunub. Bunu bu sitatdan rahatca  başa düşmək olar: müqavilə bağlamaq üçün görüşən tərəflərdən olan iki iş qadını söhbət edirlər:
-         Onun sinəsi sizin xoşunuza gəlir?(içki təqdim edən və çılpaq ofisiant qıza göstərərək)
-         Nə?
-         Mən öz sinəmi böyütdürməyi düşünürəm.
-         Niyə?
-         Niyə də yox. İşləməyə kömək edir. Gələn dəfə iş görüşməsinə gedəndə, daha açıq-saçıq bir şey geyinin. Effekti dərhal hiss edəcəksiniz.


Texniki məsələlər: Aktyorlar cəhətdən onu deyim ki, ən vacib aktrisa əlbəttə ki, baş rolu ifa edən və “Ghost” filminə görə Oskar almış Vupi Qoldberqdir (Whoopi Goldberg). Digər aktyorlar sadəcə onun mükəmməlik və səmimiliyini tamamlayır. Bu aktrisanın siması bizə səmimi aktrisanın necə olmalı olduğunu göstərir. Rejissor və operator işi cəhətdən, klassik bir ABŞ filmi ilə qarşı-qarşıyayıq. Böyük bir fərq və unikallıq yoxdur. Filmdə izləyicilərə çatdırılmaq istənilən ideyalar üçün əla mühit yaradılıb. İmdb-də filmin reytinqinin az olması (5.7) təəssüfverici haldır. Belə gözəl bir film bu qiymətə layiq deyil. Görünür ki, insanların əksəriyyəti normal olaraq bu reallıqların sənət diliylə çatdırılmasını başa düşmür.
Sitatlar:
1) Sally: Əgər fərqinə varmısınızsa, Wall Street-də qadınlar üçün soyunmadan karyera qurmaq çətin məsələdir.
2) Bu şəhərdə bütün iş adamlarının onların xoşlandığı şeydən xoşlanmadıqları şərikləri var. İnanılmazdır elə deyilmi? Əlbəttə ki, mən öz-özümü aldadıram. Onların heç bir şərikləriyoxdur. Onlar sadəcə məni yola verirlər.
3)  Bilirsiz, cənablar, mən eksklüzivlik haqqında bəzi şeylər demək istərdim. Eksklüzivlik, istina mənasını verən bir sözdür. Düşünürəm ki, bu mənim vəziyyətimi izah edən anlayışdır. Mən qaydalara görə oynadım. Dayanmadan çalışdım. Çox dürüst oldum, amma bilirdim ki, mənim imicim bu klubun üzvü olmağa mənə imkan verməyəcək. Mən bilirdim ki, mənim imicim heç vaxt bura uyğun olan imicə düz gəlməyəcək. Düzgün imicin altında düzgün olmayan imic ola bilər.
4)
-         Sən həqiqətə dözə bilərsən?
-         Bəs sən onu deyə bilərsən?
-         Hə budur o: sən heç vaxt vitse-prezident olmayacaqsan. Bax beləcə qurulub bizim dünya. Mənimlə yaxşı davran, çünki səni qoruyacaq yeganə adam mənəm.
-         Mənim müdürüm kimi gərək birinci sən biləsən, Frenk: mən gedirəm.
-         Küçədə soyuqdu Lorel...

Comments

Popular posts from this blog

Kerol S. Duek - Düşüncə tərzi: uğurun yeni psixologiyası

Ziqmund Freyd - Yuxuların yozumu

Corc Oruell - 1984

Janrlar və mən

Kamal Abdulla - Sehrbazlar dərəsi