Güntay Gəncalp - Səfəvilər
Bu kitab haqqında məlumatım var idi. Güntay Gəncalpın Yağız
Qarışqalar romanını oxuduqdan sonra digər əsərlərinə də marağım yarandı. Kitabı
almaq qərarına gəldikdə və aldıqdan sonra çox fikirləşdim ki, bu kitab verdiyim
məbləğə (6 AZN) dəydi yoxsa yox. Kitabın daha ilk səhifələrindən kitabın mənim
intelektuallığımda çox böyük rol oynayacağını sezdim. Bəli bu belə də oldu.
Güntay müəllimin bal arısı kimi müxtəlif qaynaqladan toplanan məlumatlar və şəxsi
fikirləri əsasında hazırladığı bu kitabı bəyəndim. Rahatlıqla deyə bilərəm ki,
bizə orta məktəblərdə Səfəvilər tarixi haqqında öyrədilənlər o qədər azdı ki,
heç bunu adını da tutmaq istəmirəm (demirəm yalandı! Sadəcə təhriflidi). Əlbəttə
bəzi məlumatları orta məktəb şagirdlərinə çatdırmaq məktəbin elm və tərbiyə
funksiyasına uyğun gəlmir. Ona görə də əslində olmaması lazımdır. Kitab
haqqında çox söz deyə bilməyəcəm. Araşdırma – tarix üslubunda yazılan kitab üzərində
də yazıldığı kimi Səfəvilər tarixinə fərqli baxış haqqındadır. Bu fərqli baxış
bəzilərinə olduqca fərqli gələ bilər. Səfəvilərin bizim tariximizdə sözün hər mənasında
rolu böyük olmuşdur. Bu günkü hadisələrin anlaşılması üçün tariximizi obyektiv
qaynaqlardan öyrənməli, təhlil etməli, dərs çıxarmalı və bəzi şeyləri düzəltməliyik
(hərgah bu fikir də ağlımda hərlənir: əgər tarixdən bütün yalanları çıxardsaq
onda onda heç bir şey qalmaz). Kitab İslamda məzhəblərin yaranmasının təsvri ilə
başlayır və xüsusi ilə şiəliyin kökünü araşdıraraq, pirlərin yaranması üzərində
dayanır. Çünkü pirlər Səfəvilərin tarixində xüsusi rola malikdir. Böyük
imperatorluğun yaranmasını addım-addım izah edir və bizə bəlli olmayan amma
müxtəlif tarixçilərin əsərlərində yer alan faktalrı bizə çatdırır. Kitab mənə
olduqca sistemli əsər təəsüratını bağışladı. Kitabı oxuduqdan sonra bir xeyli
şey öyrənəcəyinizə əmin ola bilərsiz. Ən azından məndə belə oldu. Kitab bir çox tarixçilərin və tarix sahəsinə yaxın
olanların tənqidinə məruz qalıb.İnternetdə axtarış etdikdə bəzilərini bu
kitabın olduqca savadsız yazıldığını söylədiklərini gördüm. Güntay müəllim
zamanda səyahət edib Şah İsmayılın yanına gedib onun necə bir insan olduğunu və
nələr etdiyini öyrənə bilməzdi. Onun da istinad etdiyi qaynaqlar və onların əsasında
formalaşdırdığı fikirləri var. Kitabda dipnot olaraq istinad olunan qaynaqlar
verilib. Kitab xəyal məhsulu deyil. Dəyərli tarixi araşdırma kitabıdır!! Kitabı
tənqid edən “savadlı” tarixçilər paradiqmalarını dəyişdirmə bacarığına sahib
olmadıqlarına görə, real tarixi qaynaqlara əsaslanaraq yazılan kitabı çox
gülünc yanaşma tərzləri və baxış bucaqları ilə təhlil edib məqalələr yazmışlar.
Nəysə mən onlara çox vaxt ayırmaq istəmirəm. Məncə Azərbaycan tarixi ilə
maraqlananlar bu kitabı oxumalı və bəzi məqamları özlərinə
aydınlaşdırmalıdırlar. Mən bundan sonra bir neçə dəfə də bu kitaba müraciət edəcəm.
Odur ki, kitabxanamda bu kitabın olmasına mənmnunam. Güntay müəllimin digər
kitablarını da böyük məmnuniyyətlə kitabxanama əlavə edərəm .
bu kitabi oxumaq isteyirdim, ancaq fikrim yox idi deye qerarsiz idim tesekkur
ReplyDeleteDəyməz) oxu qazanarsan ki itirməzsən)
DeleteCalisaram :) hele ki bolluqdur :)
DeleteTəşəkkürlər.
DeleteSizə təşəkkürlər Güntay müəllim
DeleteGuntay Gencelpin bu kitabi tarixi olmaqla yanasi hem de dini kitabdir. Ve sexsen eminlikle deyim ki, bu uslubda yazlmis kitablar Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin meyarlarina ziddir. Eger Guntay Gencalp o kitabi "Sefeviler" adi altinda ve Tarixi Kitab (tarix kitabi ve s.) deyil, Dini Kitab (Dini mezmunlu kitab ve s.) kimi teqdim elese idi, onun nesrine Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi icaze vermeyecekdi. Bununla yanasi en azindan sirf dini hisseleri Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsine teqdim etmeli idi. Bu kitabla (ehtiva etdiyi dini mezmunla) bagli Guntay Gencelpa mehkeme acilsa teecublenmerem.
Deletehttp://www.baybak.com/depo11007/GuntayGencalpSefevilerEd2Quzey.pdf
ReplyDelete