Heyvanıstan - Corc Oruell



“On iki səs əsəbiliklə mübahisə edirdi. Bu səslərin hamısı bir-birinə bənzəyirdi. Donuzların sifətində baş verən dəyişikliyin səbəbi heyvanlara yalnız indi aydın oldu. Heyvanlar təəccüb dolu baxışlarını donuzlardan insanlara, sonra isə təkrar insanlardan donuzlara çevirirdilər. Gözlərini zilləyib dönə-dönə baxırdılar. Lakin artıq onları biri-birindən fərqləndirmək, kimin kim olduğunu soyləmək mümkün deyildi”

Bu əsər son vaxtların olduqca oxunan, müzakirə edilən və dəyərləndirilən əsəridir. Mən də tanış olmağa qərar verdim və topladığım məlumatlar da mənə deyirdi ki, bu əsəri bəyənəcəm. Alleqoriya və oun tipində olan əsərləri həmişə sevmişəm. Məsələn Alisa möcüzələr diyarında. Lewis Carroll dövrünün İngiltərəsini tənqid etmək üçün belə bir əsər yaratdı və olduqca uğur qazandı. Odur ki, Corc Oruelli də bu qəbildən yazıçılardan hesab etmək olar.

Janr etibariyla sosial fantastika, xəbərdaredici roman, antiutopiyadır.

Heyvanıstan bir antiutopiya kimi əslində dünyanın real təsvirini göstərir. Elə hesab edirəm ki, əsəri yaşda kiçik olanlara da oxutdurmaq lazımdır. Bəlkə də həmin an onlar bunu başa düşməsələr də, ilkin mesajları beyinləri yadda saxlayacaq və gələcəkdə lazım olduqda istifadə edəcək. Uşaqları kiçik yaşdan düşünməyə yönləndirmək lazımdır, əzbərləməyə deyil. Eləcə də böyükləri. Yəni yaş fərqi olmadan hamı oxumalıdır məncə.
Corc Oruell

Əsər sovet ittifaqının Stalindən başlayaraq totalitar siyasi sistemini əks etdirir. Ferma heyvanlarının timsalında hakimiyyətin necə kütləni istismar etdiyini, haqlarının pozulduğunu və yavaş-yavaş əvvəlcədən müəyyənləşdirilmiş qanun-qaydaları necə dəyişdirdiyini çox gözəl təsvir olunub.

Sovet ittifaqının tarixini azdan çoxdan bilənlər, o dövrdə yaşayanlar və o dövrlə maraqlananlar üçün məncə gözəl qaynaqdır.

“Nəticəsi nə oldu? Utopiya antiutopiyaya çevrildi. İnqilab öz balalarını yedi. Nəcib ideyalar bayağılaşdı. Ümumi bərabərlik əksəriyyətin lap az, kiçik bir qismin isə daha çox bərabər olması prinsipi ilə əvəzləndi. Böyük həmvətəni Tomas Mordan dörd yüz il sonra Corc Oruell özünün "Heyvanıstan" və "1984" romanları ilə utopiyanın antiutopiyaya çevrilməsinin parlaq nümunəsini yaratdı. Xəbərdarlıq mahiyyəti daşıyan bu kitablar rəmzlər, simvollar, ümumiləşdirmələr vasitəsi ilə min illər boyu bəşəriyyətin başlıca iztirab mənbələrindən biri olan totalitar təfəkkürün və onun ən acı bəhrələrindən sayılan stalinizmin (eləcə də digər izmlərin) mahiyyətini hər hansı elmi araşdırmadan daha dəqiq və yaddaqalan şəkildə dünyaya və insanlara göstərdi – Vilayət Quliyev”


    
Digər yazılarımı oxumaq üçün: Əsas səhifə

Comments

Popular posts from this blog

Kerol S. Duek - Düşüncə tərzi: uğurun yeni psixologiyası

Ziqmund Freyd - Yuxuların yozumu

Corc Oruell - 1984

Janrlar və mən

Kamal Abdulla - Sehrbazlar dərəsi